Provinsi Riau kembali menjadi tumpuan nasional apabila ribuan peladang dan penduduk tempatan turun ke jalan bagi memprotes tindakan kerajaan merampas ladang sawit yang didakwa beroperasi tanpa izin sah. Demonstrasi besar-besaran ini mencerminkan ketegangan memuncak antara komuniti pertanian, syarikat sawit, dan kerajaan yang sedang melaksanakan penertiban tanah secara menyeluruh.
Rampasan Berkaitan Operasi Penertiban 3.7 Juta Hektar
Dalam beberapa bulan kebelakangan ini, kerajaan Indonesia melalui satu pasukan khas — Satgas Penertiban Kawasan Hutan (PKH) — menjalankan operasi besar untuk mengambil alih semula sekitar 3.7 juta hektar ladang sawit yang didakwa berada dalam kawasan hutan atau tidak mempunyai legalitas lengkap.
Riau menjadi kawasan paling terkesan kerana provinsi ini merupakan pengeluar sawit terbesar di Indonesia, dengan lebih 4 juta hektar tanaman sawit. Menurut laporan, lebih 1.2 juta hektar di Riau dikenal pasti sebagai sebahagian daripada kawasan yang akan ditertibkan.
Ribuan Turun ke Jalan di Pekanbaru
Pada pertengahan November 2025, lebih 2,800 peladang, pekebun kecil, dan penduduk kampung berkumpul di Pekanbaru untuk menyuarakan ketidakpuasan hati mereka. Mereka membawa sepanduk, melaungkan slogan, dan menuntut penjelasan kerajaan mengenai alasan rampasan serta status tanah yang telah mereka usahakan selama beberapa dekad.
Menurut laporan, lebih 1,300 anggota keselamatan dikerah bagi mengawal perhimpunan tersebut dan memastikan keadaan terkawal.
Tuntutan dan Kebimbangan Peladang
Para peladang menegaskan bahawa tindakan kerajaan dianggap tergesa-gesa dan tidak memberikan ruang secukupnya kepada pemilik tanah untuk membuktikan hak milik mereka. Antara tuntutan utama mereka termasuk:
1. Ketelusan Proses Rampasan Tanah
Mereka mendakwa bahawa sebahagian besar kebun telah diusahakan sejak generasi lalu, namun tiba-tiba dituduh haram tanpa kajian menyeluruh.
2. Pengesahan Hak Milik dan Dokumen Tanah
Peladang menegaskan bahawa banyak kebun telah didaftarkan di peringkat daerah, namun tidak diiktiraf oleh kerajaan pusat.
3. Menghentikan Rampasan Serta-Merta
Protes menuntut penangguhan rampasan sehingga proses undang-undang selesai di mahkamah.
Seorang penganjur protes berkata:
“Mereka tidak boleh sesuka hati merampas tanah yang telah kami usahakan selama puluhan tahun. Ini harus melalui proses mahkamah yang adil.”
Ketegangan Meningkat Antara Komuniti dan Kerajaan
Rampasan tanah besar-besaran ini bukan sahaja menimbulkan ketidakpastian terhadap ribuan keluarga peladang, tetapi juga mencetuskan kebimbangan di kalangan pemain industri sawit. Terdapat dakwaan bahawa operasi ini, walaupun dilakukan atas nama penegakan undang-undang, lebih memihak kepada syarikat-syarikat besar dan kerajaan berbanding pekebun kecil.
Pemerhati alam sekitar turut menyuarakan kebimbangan bahawa penertiban ini mungkin tidak menyelesaikan masalah utama seperti deforestasi, malah berpotensi meminggirkan komuniti asli serta petani tradisional.
Implikasi Terhadap Industri Sawit Nasional
Indonesia merupakan pengeluar minyak sawit terbesar dunia. Ketidaktentuan terhadap legalitas tanah dan operasi rampasan memberi kesan besar terhadap:
🔹 Pelaburan industri sawit – pelabur bimbang isu rampasan akan menjejaskan kestabilan sektor.
🔹 Pengeluaran minyak sawit – penutupan ladang boleh mengurangkan pengeluaran dalam jangka pendek.
🔹 Hubungan perdagangan antarabangsa – negara pengimport menuntut kepastian mengenai kesesuaian amalan pertanian dengan standard global.
Situasi ini dijangka memberi kesan langsung kepada harga CPO serta daya saing eksport Indonesia.
